مقدمه:
افزايش رقابت و انگيزه بقاء، بسياري از سازمان‌ها را بر آن داشته كه فعاليت‌هاي خود را بر ارائه خدمات اساسي و توانمند‌ي‌هاي محوري متمركز كنند كه اين امر مستلزم سرمايه‌گذاري در تحقيقات و ايجاد نوآوري‌ها مي‌باشد.
انجام تحقيقات در سازمان‌ها با هدف حمايت از نوآوري صورت مي‌گيرد و فعاليت‌هاي تحقيق و توسعه(R&D) بايد فرصت‌هاي كسب و كار جديدي خلق كرده و يا كسب و كار فعلي سازمان را متحول نمايد. همچنين شدت يافتن رقابت موجب افزايش حمايت سازمان‌ها از فعاليت‌هاي R&D شده است. پيچيدگي‌هاي تحقيقات مبتني بر دانش تكنولوژي و نوآوري و نيز پويايي كسب و كار و بازار، سازمان‌ها را مجبور كرده تا در حجم، مقياس، موقعيت مكاني و جهت‌گيري فعاليت‌هايشان تجديد نظر كنند.
امروزه R&D تاثير مستقيمي بر نوآوري، بهره‌وري، كيفيت، سطح استاندارد زندگي، سهم بازار و نيز ديگر عواملي كه در افزايش توان رقابتي سازمان‌ها موثر هستند، دارد. با ظهور پديده جهاني شدن روش‌هاي كسب تكنولوژي نيز تغيير و روش‌هاي جديدي خلق گرديده كه به كشورها و سازمان‌ها امكان دستيابي به تحقيقات در سطوح مختلف را مي‌ دهد.
تحقيق و توسعه R&D چيست ؟
اصطلاح Research and Development-R&D يا همان تحقيق و توسعه طبق نظر موسسه Organization For Economic Co-Operation and Development OECD كه متشكل از 30 كشور پيشرفته دنيا است، به معناي فعاليت‌هاي سازنده برخواسته از يك بنياد سيستماتيك است كه هدف آن افزايش دانش انساني و فرهنگ اجتماعي و بهره‌گيري از اين دانش در كاربردهاي جديد است. امروزه گسترش خدمات و طراحي محصولات جديد بيش از پيش به عنوان عامل اصلي و نهايي شركت‌ها مطرح است. در دنياي كسب و كار امروز كه با سرعت سرسام آوري در حال تغيير است، توقف و ايستايي به منزله مرگ تدريجي يك شركت خواهد بود و اين الزام به دليل تغييرات و توسعه مداوم تكنولوژي، وجود رقبا و همچنين تعيين اولويت نياز مشتريان پديد آمده است.R&D جدا از وابستگي مشخصش‌ با توسعه تكنيكي و علمي داراي معناي اقتصادي ويژه نيز است. امروزه در بسياري از كشورهاي دنيا، سرمايه گذاري براي R&D بازتاب يك حركت سازماني در جهت فراتر رفتن از سود و بازدهي فعلي و بهبود عملكرد و بازدهي در آينده است. در زمينه تجارت نيز تحقيق و توسعه به معني حركت به سمت آينده روشن و فعاليت‌هاي بلند مدت در دانش و تكنولوژي با استفاده از تحقيقات علمي است.
تاريخچه تحقيق و توسعه در دنيا :
تحقيق و توسعه مفهومي كاملاً جديد است كه از سده بيستم به طور جدي مورد توجه و بحث قرار گرفته است. تا بيش از اين تنها تعداد معدودي از موسسات خصوصي خدماتي از تحقيق و توسعه استفاده مي‌كردند. تا قبل از جنگ جهاني دوم، فعاليت‌هاي تحقيق و توسعه‌اي عمدتاً در صنايع نظامي آمريكا، ژاپن و اروپا متمركز بود. در آن سال‌ها مسائل در دو سطح سازماني و ملي از طريق ارائه راهكار و سرمايه‌گذاري بر روي آن حل مي‌‌شد. مؤسسات تحقيقاتي معمولاً كوچك بودند و مديريت آنها نيز پيچيده نبود.
در نتيجه رويارويي فعاليت‌هاي تحقيق و توسعه‌اي با ساير عوامل به سادگي انجام مي‌شد. پس از جنگ جهاني دوم، ايالات متحده امريكا از طريق سرمايه‌گذاري بر روي نتايج به دست آمده از تحقيق و توسعه، به بهبود فزاينده محصولات جديد دست يافت و در واقع از جنگ جهاني دوم تا كنون، تحقيق و توسعه به عنوان عامل اصلي رشد و دگرگوني جوامع صنعتي محسوب مي‌شود. پس مي‌توان به طور خلاصه نتيجه‌گيري كرد كه تحقيق و توسعه در سير تاريخ تكامل و رشد خود سه نسل را طي كرده است.
نسل اول : لابراتوارها يا آزمايشگاه هاي ابتدائي و دانشمندان بودند. در اين مرحله تحقيقات عموماً به صورت فردي انجام مي شد كه منجر به اختراعات و تحولات عظيم مي گرديد.
نسل دوم : واحدهاي تحقيق و توسعه در كارخانجات بودند كه با لابراتوارها تماس تنگاتنگ داشتند در اين دوره كارخانجات با محدوديت بازار و رقابت شديد روبرو بودند. مشخصه اصلي تحقيق و توسعه اين دوره به بعد اين است كه اين سري از تحقيقات تنها در بستر فعاليت خلاق و تكنولوژي هاي مرتبط با محصول و همگام با صنعت مفهوم پيدا مي كردند.
نسل سوم : واحدهاي تحقيق و توسعه اي هستند كه نقش، وظايف و محتواي عملكرد آنها، تحولات نويني پيدا كرده است.
تا قبل از ظهور R&D شركت ها با مشكلاتي چون بالا بودن هزينه هاي توليد و پائين بودن كيفيت و كميت توليدات مواجه بودند كه امروزه به كمك R&D و رفع اين مشكلات قيمت سهام شركت ها نيز افزايش يافته است.

ضرورت تاسيس بخش R&D :
بخش تحقيق و توسعه گروه كارشناسان آفاق تجهیزات آزمایش (سهامی خاص) ، با گسترش فعاليت هاي حوزه های اصلی کسب و کار ، اين گروه در حوزه هاي صنعت نفت ، گاز پرتوشیمی ، تولید کنندگان ، پیمانکاران ، معادن و فولاد سازان ، صنایع دریایی،و کشتی سازی ها ، پژوهشکده ها و دانشگاهها ، مخزن ساز و لوله سازها ، نظام مهندسی و فنی حرفه ای ها و خدمات دولتي گشایش پیدا نموده است. تأثير به سزائي كه فعاليت هاي R&D در بهينه سازي عملكرد و بهبود خدمات ارائه شده در پروژه هاي آتي دارد بر ضرورت انجام و توسعه اين فعاليت ها را بيش از پيش مورد تأكيد قرار مي دهد.
مأموريت بخش R&D :
مأموريت اين بخش، ايجاد بستري مناسب جهت تبيين، برنامه ريزي، هماهنگي اجرا و كنترل فعاليت هاي تحقيقاتي در جهت ارائه راهكار علمي براي حل مسائل گروه در زمينه هاي مختلف است. اين بخش هدايت و فعاليت هاي لازم جهت توسعه و ارائه متدولوژي هاي جديد و تقويت بنياد دانش در سطح گروه را بر عهده داشته و تلاش مي نمايد با بهره گيري از كادري مجرب و مباني علمي موضوعات مورد تحقيق كليه بخش هاي شركت با رويكرد مديريت دانش به پويائي گروه كمك نمايد.
اهداف بخش R&D :
هدف به معناي كيفيت يا نقطه مطلوبي است كه فرد يا سازمان در تلاش براي دستيابي به آن است. اين هدف بر اساس درك ضرورت ها، اولويت ها، نيازها و استراتژي ها در چارچوب سازماني معين مي شود. بر اساس تعريف فوق اهداف بخش تحقيق و توسعه گروه كارشناسان ايران عبارت است از :
• ارتقاء سطح دانش و فرهنگ از طريق ابتكار و نوآوري
• پشتيباني علمي از پروژه هاي جاري از طريق يافتن تئوري ها و مدل هاي روز در كلاس جهاني
• يافتن كاربردهاي بالقوه براي دستاوردها و آگاهي هاي جديد
• افزايش بهره وري فعاليت هاي انساني
• افزايش خوداتكائي در كنار تسهيل و تسريع در انجام امور
• افزايش توان رقابتي
• ارائه خدمات با كيفيت بالاتر
• ارائه محصولات و خدمات جديد
• نوآوري متناسب با نياز روز مشتريان
اهم فعاليت هاي بخش R&D :
• جستجو و ارائه متدولوژي هاي جديد در خصوص انجام پروژه‌هاي فعلي، تحقيق در خصوص يك موضوع تخصصي در مورد پروژه هاي فعلي و ارائه استانداردهاي جديد و …
• به روز آوري وب سايت ( قرار دادن منتخب مقالات كاربردي و درس هاي آموخته و …. بر روي سايت)
• همكاري با بخش بازاريابي و فروش در شناسايي بازارهاي جديد و تدوين شرح خدمات محصولات مرتبط
• همكاري با بخش آموزش از طريق بازنگري ادواري دوره‌هاي آموزشي، طراحي دوره هاي آموزشي جديد و …
• ايجاد نظام مديريت دانش در سطح گروه و ارتقاء روزآمد اين نظام
• طراحي، استقرار و ترويج تحقيق و توسعه به عنوان يك ارزش در سطح گروه
• اهم فعاليت هاي ساير بخش ها در راستاي تحقق اهداف بخش R&D :
• همكاري در خصوص تكميل فرم درس هاي آموخته – آموخته ها
• تهيه مقالات كاربردي در خصوص پروژه هاي انجام شده در بخش و ارائه آن به واحد R&D
• ارائه نيازها و موضوعات تخصصي در خصوص پروژه ها و دوره هاي آموزشي به بخش R&D